ΑΧΑΛΑΣΙΑ ΟΙΣΟΦΑΓΟΥ

ΗΛΙΑΔΗΣ Χ. ΜΑΡΙΟΣ
Ειδικός Γαστρεντερολόγος
Τραπεζούντος 60 και Μεταμορφώσεως 23 (γωνία) 1ος όροφος
Καλαμαριά (απέναντι από τα Goodys)
Τηλ:2310441023 κιν:6946682983 
e-mail:iliadismarios@gmail.com
blog:iliadismarios.blogspot.com

Αχαλασία οισοφάγου
Τι είναι;
Είναι μια πάθηση στην οποία υπάρχει αδυναμία του κατώτερου σφικτήρα του οισοφάγου να χαλαρώσει. Η δεύτερη εκδήλωση της νόσου είναι δεν υπάρχει περισταλτισμός (‘’κίνηση’’ )του σώματος του οισοφάγου. Είναι μια σχετικά σπάνια ασθένεια με συχνότητα νέων ασθενών: 0,5/χρόνο/100000 πληθυσμού.

Που οφείλεται;
Η αιτία είναι άγνωστη. Φλεγμονή του μυεντερικού πλέγματος έχει σαν συνέπεια την απώλεια των γαγγλιακών κυττάρων και την απώλεια της ισορροπίας ανάμεσα στη σύσπαση και την χαλάρωση του σφικτήρα ώστε να υπερισχύει η σύσπαση. Οι περισσότερες περιπτώσεις δεν είναι κληρονομικές και έτσι η ασθένεια είναι σπάνια πριν την ηλικία των 25 ετών. Εμφανίζεται κυρίως μεταξύ 30 και 60 ετών.

Ποια είναι τα κύρια συμπτώματα;
Ο ασθενής παραπονείται για δυσφαγία κυρίως στις στερεές τροφές αλλά και στα υγρά που την εντοπίζει στην περιοχή του στέρνου. Τροφές που επιστρέφουν στο στόμα είτε ενεργώς είτε στην κατάκλιση συνηγορούν για αχαλασία. Επίσης συχνή αλλά όχι απαραίτητη είναι και η απώλεια βάρους. Τα συμπτώματα από τα πνευμόνια(πνευμονίες-αποστήματα) είναι λιγότερο συχνά λόγω πιο έγκαιρης διάγνωσης. Ο πόνος στο θώρακα οφείλετε είτε σε απόφραξη είτε σε σπαστικότητα. Ένα άλλο σύμπτωμα είναι το οπισθοστερνικό κάψιμο που δεν ξεχωρίζει εύκολα από αυτό της γαστροοισοφαγική παλινδρόμησης.

Πως γίνεται η διάγνωση;
1)Με βάση το ιστορικό της δυσφαγίας στα στερεά και στα υγρά
2)Επιβεβαίωση με μια μέθοδο που λέγεται μανομετρία
3)Αποκλεισμός με γαστροσκόπηση μας κατάστασης που λέγεται ‘’ψευδοαχαλασία’’-προέρχεται από καρκίνο γαστροοισοφαγικής συμβολής-και δίνει παρόμοια εικόνα.

Είναι η αχαλασία προκαρκινωματώδης κατάσταση;
Ο καρκίνος στα πλαίσια της αχαλασίας είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιας στάσης των τροφών και αλλαγής του βλεννογόνου. Συμβαίνει συνήθως στο μέσο του οισοφάγου και δεν δίνει συμπτώματα μέχρι τα τελευταία στάδια. Υπάρχει μια σχετική αύξηση της συχνότητας κατά 16% του κινδύνου μετά από 2-24 χρόνια από τη διάγνωση της αχαλασίας.

Χρειάζεται ενδοσκοπική παρακολούθηση;
1)Για τον ασθενή που δεν κάνει θεραπεία χρειάζεται περιοδική παρακολούθηση μετά 15 έτη από την εμφάνιση της νόσου.
2)Εάν έχει γίνει αποτελεσματική θεραπεία νωρίς στη πορεία της νόσου με διαστολή ή εγχείρηση δεν χρειάζεται παραπάνω παρακολούθηση.
3)Εάν έχει γίνει θεραπεία αργότερα στη πορεία της ασθένειας, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για καρκίνο και ο ρόλος της ενδοσκόπησης δεν έχει καθοριστεί επακριβώς.
Ποιες θεραπευτικές επιλογές υπάρχουν;
Όλες οι επιλογές είναι παρηγορικές. Ο σκοπός είναι να ελαττωθεί η αντίσταση στη δίοδο της τροφής στο στομάχι από τον σφικτήρα που δεν λειτουργεί καλά. Τα φάρμακα που υπάρχουν προκαλούν χαλάρωση των λείων μυϊκών ινών. Είναι λογικότερη η διαστολή με μπαλόνι γιατί προκαλεί μερική ‘’καταστροφή’’ του κατώτερου οισοφαγικού σφικτήρα μύ. Άλλη σημαντική επιλογή είναι η χειρουργική μυοτομή.

Υπάρχουν αποτελεσματικά φάρμακα;
Ναι αλλά για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Οι περισσότεροι ασθενείς χρειάζονται επιπλέον θεραπεία μετά το 6μηνο εξαιτίας παρενεργειών. Προόδου της νόσου ή ανάπτυξη ανοχής. Τα κυριότερα φάρμακα είναι η νιφεδιπίνη(Adalat 10-20 mg) και δινιτρικός δισοσορβίτης(Pensordil 5-10 mg)

Ποια είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία;
Η χειρουργική με 5ετή καλά αποτελέσματα περίπου 90% Στη 10ετία μόνο 65% συνεχίζουν να έχουν ανταπόκριση στη θεραπεία.

Ποια είναι τα προβλήματα με την εγχείρηση; Οι τελευταίες εξελίξεις στη τεχνολογία έχουν επιτρέψει τη λεγόμενη ‘’ λαπαροσκοπική’’ μυοτομή που έχει λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο, επιπλοκές και νοσηλεία.. Το μακροχρόνιο όμως πρόβλημα παραμένει και είναι η παλινδρόμηση οξέων στον οισοφάγο που ήδη είναι ατονικός και δεν λειτουργεί καλά. Έτσι γίνεται παράλληλα και μια αντιπαλινδρομική εγχείρηση. Δίνεται βέβαια η δυνατότητα να πάρουν οι ασθενείς και φάρμακα καταπολέμησης του οξέος.

Τι γίνεται εάν τα συμπτώματα δεν περάσουν μετά την 1η διαστολή; Ένα μεγαλύτερο μπαλόνι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ώστε να γίνει μεγαλύτερη ρήξη του κατώτερου οισοφαγικού σφικτήρα. Εάν οι διαστολές αποτύχουν μετά από 3 προσπάθειες χρειάζεται να γίνει χειρουργική θεραπεία. Η αποτελεσματικότητα των διαστολών είναι 75-80% Μακροχρόνια πολλοί ασθενείς χρειάζονται περισσότερες διαστολές. 20% θα χρειαστούν εγχείρηση

Ποιος είναι ο κίνδυνος από τις διαστολές;
Ο μεγαλύτερος είναι η διάτρηση(1-10%). Είναι σημαντικό να αποκλειστεί η ύπαρξη ίνωσης(καλοήθους η κακοήθους)